پوست چرب یکی از شایع ترین تایپهای پوستی است که برخی از چالشهای منحصربهفرد مانند انواع جوشها و آکنه را به همراه دارد. روغن اضافی روی سطح پوست می تواند منجر به مسدود شدن منافذ، جوشهای سرسیاه و سایر لکها شود. اما جای نگرانی نیست چرا که با روتین مراقبت از پوست چرب که در این مقاله از داروخانه انصار آوردیم، این مسائل می توانند رفع شوند.
انواع تایپ پوستی
قبل از شروع هر روتین مراقبتی، مهم است که نوع پوست خود را بشناسید. شناخت تایپ پوستی به شما کمک میکند محصولات مناسب را انتخاب کرده و سلامت پوستتان را حفظ کنید. به طور کلی، چهار نوع اصلی پوست وجود دارد:
- پوست معمولی: این پوست تعادل خوبی دارد، نه خیلی چرب است و نه خیلی خشک. منافذ آن معمولاً ریز و بافت پوست یکنواخت است.
- پوست مختلط: در برخی مناطق مانند پیشانی، بینی و چانه (ناحیه T) چربی بیشتری تولید میکند و ممکن است منافذ بزرگتری داشته باشد، اما در قسمتهای دیگر صورت، پوست معمولی یا خشک است.
- پوست چرب: این پوست تمایل به تولید بیش از حد سبوم (چربی طبیعی پوست) دارد، منافذ بزرگتر دیده میشوند و پوست معمولاً درخشان و مستعد جوش است.
- پوست خشک: این پوست سبوم کمی تولید میکند و ممکن است حساس، خشک و پوستهپوسته باشد. نیاز به آبرسانی مداوم و مراقبت نرمکننده دارد.
شناخت دقیق نوع پوست، اولین قدم برای انتخاب روتین مراقبتی مناسب و موثر است.
اهمیت علمی شناخت پوست چرب
پوست چرب به دلیل ترشح بیش از حد سبوم یا همان چربی طبیعی پوست شناخته میشود. سبوم در اصل یک ماده مفید است که باعث رطوبت، انعطافپذیری و محافظت طبیعی پوست در برابر عوامل محیطی میشود. اما زمانی که غدد سباسه بیش از اندازه فعال شوند، پوست دچار برق افتادن، منافذ باز، جوشهای سرسیاه و آکنه میشود.
طبق تحقیقات جدید تولید بیش از حد سبوم اغلب تحت تأثیر تغییرات هورمونی، بهویژه در دوران بلوغ، سیکل قاعدگی و حتی استرسهای مزمن قرار دارد. همچنین سبک زندگی، تغذیه پرچرب و کمبود خواب میتواند شدت چربی پوست را افزایش دهد.
شناخت این عوامل کمک میکند تا شما بدانید چرا پوستتان چرب است و چگونه باید یک روتین مراقبت از پوست چرب علمی و هدفمند داشته باشید. اگر علت اصلی شناسایی شود، درمان بسیار آسانتر خواهد بود. برای مثال، فردی که به دلیل استرس بالا دچار افزایش سبوم میشود، با مدیریت استرس و خواب کافی میتواند وضعیت پوست خود را بهطور محسوسی بهبود بخشد.
تشخیص پوست چرب
اگر میخواهید بیشترین بهره را از روتین مراقبت از پوست چرب ببرید، اولین قدم این است که بفهمید واقعاً پوست چرب دارید یا خیر. در اینجا شما باید از طریق روشهای پایین، تایپ پوستی خود را مشخص کنید. نگران نباشید، آسان تر از آن چیزی است که به نظر می رسد! در پایین مراحل انجام تست تایپ پوست برای پوست چرب آمده است:
- ابتدا صورت خود را طبق روال معمول مراقبت از پوست خود تمیز کنید، اما پس از خشک شدن پوست از استفاده از هرگونه محصول آرایشی و بهداشتی خودداری کنید.
- زمانی که پوست شما خشک شد، ناحیهای که چانه، بینی و پیشانی شما را تشکیل میدهد را بررسی کنید که چربی اضافه دارد یا خیر.
- میتوانید از یک کاغذ لکه دار یا دستمال کاغذی برای تشخیص چربی پوست خود استفاده کنید. اگر متوجه شدید که روغن اضافی روی کاغذ میریزد، یعنی شما پوست چرب دارید.
- در صورتی که هنوز پوستتان چرب نشده، ببینید که آیا منافذ بزرگی دارید. در این صورت یک ساعت بعد پوست خود را از نظر چربی اضافی بررسی کنید. منافذ بزرگ همچنین میتواند نشانگر نوع پوست چرب باشد. با خیال راحت روتین مراقبت از پوست چرب را انجام دهید و از نتایج فوقالعاده آن لذت ببرید.
مواد مؤثر و ترند علمی در روتین مراقبت از پوست چرب
تحقیقات پوستی در سالهای اخیر نشان دادهاند که برخی ترکیبات خاص میتوانند نقش کلیدی در کنترل چربی و پیشگیری از جوش داشته باشند. اگر میخواهید روتین مراقبت از پوست چرب شما کامل و علمی باشد، بهتر است با این مواد آشنا شوید:
۱. نیاسینامید (Niacinamide)
یکی از محبوبترین مواد پوستی در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ است. نیاسینامید با کاهش ترشح سبوم، کوچکتر شدن منافذ و کاهش قرمزی پوست شناخته میشود. علاوه بر این، خاصیت آنتیاکسیدانی دارد و به بهبود سد دفاعی پوست کمک میکند.
۲. سالیسیلیک اسید (Salicylic Acid – BHA)
این ماده یک لایهبردار شیمیایی ملایم است که در عمق منافذ نفوذ میکند و چربی و سلولهای مرده را پاکسازی میکند. استفاده منظم از سالیسیک اسید به کاهش جوشهای سرسیاه و آکنه کمک میکند.
۳. زینک (Zinc)
زینک بهطور موضعی یا خوراکی میتواند التهاب پوست را کاهش دهد و به درمان آکنه کمک کند. بسیاری از کرمهای مخصوص پوست چرب حاوی زینک هستند زیرا این ماده اثر ضدباکتری و متعادلکننده چربی دارد.
۴. سرامیدها (Ceramides)
اگرچه بیشتر در روتین پوست خشک شناخته میشوند، اما وجود سرامیدها در محصولات مراقبت از پوست چرب نیز اهمیت دارد. این مواد به ترمیم سد پوستی کمک کرده و جلوی تحریکات پوستی ناشی از محصولات ضدجوش را میگیرند.
۵. پروبیوتیکهای پوستی (Topical Probiotics)
ترند جدیدی که در مقالات علمی Dermatology Times 2023 معرفی شد. پروبیوتیکها تعادل میکروبیوم پوست را حفظ کرده و به کاهش التهاب و تنظیم چربی کمک میکنند.
روتین مراقبت از پوست چرب
با توجه به موارد گفته شده در بالا، کلید جلوگیری از آثار مخرب چربی پوست، یافتن روتین مراقبت از پوست است که چربی اضافی را بدون خشک کردن پوست شما، از بین ببرد. در ادامه ما روتین مراقبت از پوست چرب را به 2 گروه و مرحله (صبح و شب) تقسیم کردیم تا کار برای شما راحتتر است.
روتین صبح مراقبت از پوست چرب
شبها هنگامی که شما خوابید، پوست شما بیدار و در حال تولید چربی و انباشته کردن آن روی سطح پوست است؛ از این رو، روتین مراقبت از پوست چرب در صبحها تاثیر فوقالعادهای در کنترل این چربیهای انباشته شده دارد. این روتین صبحگاهی مراقبت از پوست چرب شامل مراحل زیر است:
1- پوست خود را تمیز کنید!
هر روز صبح صورت خود را بشویید تا هرگونه ناخالصی یا چربی اضافی که در طول شب ایجاد شده است پاک شود. دقت کنید که هر چه آلودگی و باکتری بیشتر روی پوست شما باقی بماند، احتمال ایجاد جوش بیشتر میشود. برای شست و شوی صبحگاهی صورت خود به آب اکتفا نکنید و حتما از محصولات شوینده، مانند صابون و ژل شست و شو استفاده کنید.
با این حال، حواستان باشد که از صابونهای خشن به هیچ وجه استفاده نکنید. چرا که این نوع صابونها به طور کامل چربی پوست شما را از بین میبرند و این هدف ما نیست. هدف ما کنترل چربی پوست و کاهش آن با شست و شوی پوست با محصولات شوینده ملایم است.
پیشنهاد ما برای اولین گام از روتین مراقبت از پوست چرب، استفاده از محصولات زیر از برندهای دیپ سنس، درماتیپیک و سینره است.
ژل شست و شوی صورت مناسب لک 100 میلی لیتر درماتیپیک Dermatypique
ژل شستشوی صورت مرطوب کننده و ضد آلودگی هوا مخصوص آقایان 200 میلی لیتر سینره CINERE
2- پاک کردن مواد آرایشی با تونر
مواد آرایشی در طولانی مدت برای پوست صورت ضررهای فراوانی دارد و تقریبا تمامی متخصصان پوست توصیه میکنند که به هیچ وجه با آرایش نخوابید و قبل از خواب آرایش خود را کاملا پاک کنید. استفاده از تونر یک راه عالی برای اطمینان از پاک شدن آخرین ردی از مواد آرایشی زائد است. تونرها همچنین میتوانند به نرمال کردن سطح pH پوست و همچنین بافت صاف پوست کمک کنند.
اگر دنبال یک تونر فوقالعاده با قیمت مناسب میگردید، پیشنهاد ما استفاده از محصول زیر از برند دیپ سنس است:
تونر پاک کننده و مرطوب کننده شیرعسل 160 میلی لیتر دیپ سنس Deep Sense
3- استفاده از مرطوب کننده (بدون روغن)
یکی از تفکرات اشتباه درباره پوست چرب این است که نیازی به آبرسانی و رطوبت ندارد. پوست چرب با وجود چربی روی سطح آن اما همچنان نیاز به آبرسانی دارد. در واقع، محروم کردن پوست چرب از رطوبت میتواند منجر به تولید بیشتر روغن برای جبران از دست رفتن شود.
یک انتخاب خوب برای پوست چرب شما یک مرطوب کننده غیر کومدون زا و بدون چربی است که به سرعت جذب میشود، خشک میشود و روی پوست احساس سبکی میکند. اگر میخواهید قرمزی را کاهش دهید و به پوستی درخشان برسید، حتما استفاده از مرطوب کننده بندوت چربی را در روتین مراقبت از پوست چرب خود قرار دهید.
4- استفاده از کرم دور چشم
پوست اطراف چشم شما بسیار نازکتر و لطیفتر از پوست بقیه قسمتهای صورت است که همین مسئله آن را مستعد خشکی میکند (حتی اگر کلا پوستتان چرب باشد). برای اینکه کمی TLC اضافی به ناحیه چشم خود بدهید، از یک کرم دور چشم سبک مانند کرم دور چشم 30میلی لیتر سینره CINERE و یا کرم دور چشم مخصوص افراد بالای 40 سال برند سینره CINERE استفاده کنید.
5- کرم ضد آفتاب فراموش نشود!
یکی از مهمترین اقداماتی که نه تنها در روتین مراقبت از پوست چرب بلکه در تمامی روتینها پوستی ذکر میشود، استفاده از کرم ضد آفتاب است. قبل از آرایش کردن یا رفتن به خارج از منزل، هر روز از کرم ضد آفتاب به عنوان آخرین مرحله روتین خود استفاده کنید.
این به محافظت از پوست شما در برابر اشعه های مضر UV که میتواند باعث آسیب خورشید شود کمک میکند. در صورتی که قصد دارید کرم ضد آفتاب تهیه کنید حتما مقاله زیر را از داروخانه انصار بخوانید. در مقاله زیر راهنمای کامل خرید ضد آفتاب مناسب آمده است.
روتین شبانه مراقبت از پوست چرب
حالا شما روز خود را سپری کردهاید و اکنون آماده میشوید تا آرام آرام به رختخواب بروید. قبل از خواب، پیروی از یک روال مراقبت از پوست در شب ضروری است تا مطمئن شوید که با جوش از خواب بیدار نمیشوید.
1- شست و شو و پاکسازی پوست
در اینجا باید مجدد مانند روتین مراقبت از پوست چرب که در صبح انجام دادید، ابتدا اقدام به شست و شوی پوست خود کنید. میتوانید از همان پاککنندهای که در صبح استفاده میکردید، استفاده کنید. علاوه بر شست و شوی صورت، همانطور که در بالا هم تاکید شد، آرایش خود را با استفاده از تونر به صورت کامل پاک کنید.
خوابیدن با آرایش یکی از اشتباهترین کارهای ممکن است و علائم مخرب و زیانبار زیادی مانند پیری زودرس و افزایش چربی پوست را در پی دارد. بنابراین حتما بعد از شست و شوی صورت و در مرحله دوم از روتین مراقبت از پوست چرب شبانه، مواد آرایشی روی صورت خود را با تونر به طور کامل پاکسازی کنید.
2- استفاده از رتینول
رتینول یک ماده عالی برای گنجاندن در روتین مراقبت از پوست چرب شبانه شما است زیرا میتواند به مبارزه با علائم پیری پوست و درمان آکنه کمک کند. از آنجایی که رتینول بسیار قدرتمند است، مهم است که آهسته شروع کنید و از درصد کمی از مواد تشکیل دهنده استفاده کنید، تا زمانی که تحمل پوست شما بیشتر شود.
3- آبرسانی مناسب پوست
در اینجا شما باید مانند صبح مجدد اقدام به آبرسانی پوست خود کنید، با این تفاوت که به جای اینکه پوست خود را با همان کرم روز از برنامه صبحگاهی خود مرطوب کنید، به سراغ کرم شبی بروید که به گونهای فرموله شده است که مغذیتر باشد و مزایای ضد پیری یا روشن کنندگی بیشتری دارد. استفاده از کرم شب باعث آبرسانی، حجیم شدن و حمایت از سد طبیعی پوست میشود.
روتین هفتگی تکمیلی برای پوست چرب
علاوه بر روتین روزانه صبح و شب، پوست چرب نیاز به مراقبتهای هفتگی دارد تا شاداب، شفاف و متعادل بماند. برخی اقدامات کلیدی عبارتند از:
۱. ماسک خاک رس (Clay Mask)
ماسکهای خاک رس مانند بنتونیت یا کائولین توانایی بالایی در جذب چربی اضافی دارند. استفاده یک تا دو بار در هفته باعث کاهش برق صورت و بهبود منافذ میشود.
۲. اسکرابهای ملایم یا آنزیمی
پوست چرب به دلیل ضخامت بیشتر و تولید سبوم زیاد، مستعد جمع شدن سلولهای مرده است. اسکرابهای آنزیمی یا حاوی ذرات ریز طبیعی به پاکسازی کمک کرده و پوست را روشنتر میکنند. توجه کنید که اسکرابهای خشن میتوانند باعث تحریک شوند.
۳. لایهبرداری شیمیایی سبک (AHA/BHA)
استفاده از لایهبردارهای شیمیایی مانند گلیکولیک اسید (AHA) یا سالیسیک اسید (BHA) هفتهای یکبار کمک میکند تا پوست شفاف شود و جوشها کاهش یابند. مقالات جدید نشان میدهند که ترکیب AHA و BHA میتواند همزمان به پاکسازی سطحی و عمقی پوست کمک کند.
۴. ماسکهای مرطوبکننده سبک
پس از لایهبرداری، بهتر است از ماسکهای ژلی یا پارچهای آبرسان استفاده کنید. این کار باعث میشود پوست رطوبت کافی دریافت کرده و از تحریک احتمالی جلوگیری شود.
اشتباهات رایج در روتین مراقبت از پوست چرب
بسیاری از افراد هنگام مراقبت از پوست چرب، به دلیل باورهای اشتباه، نتیجه معکوس میگیرند. مهمترین این اشتباهات عبارتند از:
۱. شستوشوی بیش از حد با شویندههای قوی
افراد فکر میکنند که اگر پوست را چندین بار در روز با صابونهای قوی بشویند، چربی کنترل میشود. در حالی که این کار باعث از بین رفتن سد محافظ پوست شده و غدد سباسه برای جبران، چربی بیشتری تولید میکنند.
۲. استفاده از محصولات الکلی یا خشککننده شدید
تونرها و لوسیونهای حاوی الکل به ظاهر پوست را خشک میکنند، اما در واقع باعث تحریک پوست و افزایش التهاب میشوند. تحقیقات جدید نشان میدهد که این نوع محصولات در درازمدت وضعیت پوست چرب را بدتر میکنند.
۳. نادیده گرفتن نیاز پوست چرب به آبرسانی
یکی از باورهای غلط این است که پوست چرب به مرطوبکننده نیاز ندارد. در حقیقت، آبرسانی کافی باعث متعادل شدن سطح رطوبت و کاهش ترشح سبوم میشود. متخصصان توصیه میکنند از مرطوبکنندههای سبک، بدون چربی و غیرکومدونزا استفاده شود.
۴. فشار دادن جوشها و دستکاری پوست
این عادت شایع باعث التهاب بیشتر، زخم و باقی ماندن لکههای تیره میشود. برای درمان جوش، بهتر است از محصولات حاوی سالیسیک اسید یا بنزوئیل پراکسید استفاده کنید تا به شکل علمی و ایمن مشکل برطرف شود.
جمعبندی
اگر پوست چرب دارید، پیروی از یک روتین مراقبت از پوست چرب بهترین راه برای کاهش جوش و کنترل چربی است. پاکسازی، تونینگ، آبرسانی و مرطوب کردن در دو نوبت صبح و شب، مراحل کلیدی در مراقبت روزانه از پوست هستند.
انتخاب محصولات مناسب، استفاده از کرم ضد آفتاب، استفاده از کاغذهای لکه دار و شستن صورت پس از ورزش نیز میتواند چربی را کاهش دهد و به شفافیت و سلامت پوست شما کمک کند. البته ما در بالا به صورت کامل در این خصوص صحبت کردیم و جداگانه درباره مراقبت از پوست در صبح و شب نکاتی را آوردیم.
همچنین محصولاتی را در بالا معرفی کردیم که کیفیت بالا و قیمت فوقالعاده مناسب را بههمراه دارند و بهترین انتخاب برای روتین پوستی شما هستند. بنابراین از این محصولات در روتین خود صرف نظر نکنید.
