برخی از داروها در صورت مصرف همزمان، با یکدیگر تداخل ایجاد کرده و ممکن است اثربخشی یکدیگر را کاهش دهند. به عنوان مثال داروهای ضد بارداری با برخی از داروهای دیگر تداخل دارند. در صورتی که شما هم از قرص ضد بارداری استفاده می‌کنید، حتما با این مطلب از داروخانه انصار همراه باشید تا تداخل دارویی با قرص ضد بارداری را بررسی کنیم تا دیگر نگرانی در این مورد نداشته باشید.
قرص‌های بارداری چگونه عمل می‌کنند؟
روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون یا فقط پروژسترون هستند که با چندین روش به جلوگیری از بارداری کمک می‌کنند که شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از تخمک‌گذاری
- جلوگیری از رسیدن اسپرم به تخمک
در این شرایط اگر دارویی مصرف می‌کنید که با این هورمون‌ها تداخل داشته باشد، روش پیشگیری از بارداری شما نمی‌تواند به درستی عمل کند. با توجه به این توضیحات لازم است بدانید که چه داروهایی با این هورمون‌ها تداخل دارند تا بتوانید از بهترین روش برای پیشگیری از بارداری استفاده نمایید. بنابراین می‌توان گفت که تداخل دارویی با قرص ضد بارداری می‌تواند منجر به عملکرد نادرست قرص ضد بارداری در پیشگیری از باردای شود. همچنین تداخل دارویی با قرص ضد بارداری می‌توانند تاثیرات مخرب دیگری را برای سلامتی داشته باشد که در ادامه به آن پرداخته‌ایم.
قرص‌های بارداری چگونه عمل می‌کنند؟
تداخل دارویی با قرص ضد بارداری
رایج‌ترین راه تداخل داروها با داروهای هورمونی ضد بارداری از طریق آنزیم‌های سیتوکروم P۴۵۰ کبد صورت می‌گیرد. این آنزیم‌ها نقش مهمی در نحوه پردازش داروها در بدن شما ایفا می‌کنند. در واقع این آنزیم‌ها سیتوکروم P۴۵۰ داروها را تجزیه کرده و به مولکول‌های کوچکتر تبدیل می‌کنند تا بدن بتواند آن‌ها را راحت‌تر دفع کند. از سوی دیگر سرعت متابولیزه شدن دارو توسط این آنزیم ها، مدت زمانی که دارو در بدن شما باقی می‌ماند و تاثیرگذار است را تعیین می‌کند.
با توجه به این توضیحات بهتر است این موضوع را با زبانی ساده‌تر بررسی کنیم. داروهای هورمونی ضد بارداری با این آنزیم‌ها درگیر هستند؛ پس اگر دارویی را مصرف کنید که آن هم با آنزیم‌های سیتوکروم P۴۵۰ تداخل داشته باشد، داروی ضد بارداری با سرعت بیشتری تجزیه خواهد شد و هورمون‌ها از بدن خارج می‌شوند. در نتیجه‌ی کاهش سطح این هورمون‌ها، ریسک بارداری به شدت افزایش خواهد یافت. بنابراین باید مراقب تداخل دارویی با قرص ضد بارداری باشید تا قرص به بهترین شکل عمل کند و از بارداری جلوگیری کند.
کدام داروها با قرص ضد بارداری تداخل پیدا می‌کنند؟
به صورت کلی اغلب داروهایی که به نسخه نیاز ندارند، تداخل دارویی با قرص ضد بارداری ندارند اما برخی از داروهایی که برای درمان بیماری‌های خاص تجویز می‌شوند، میزان اثرگذاری داروهای ضد بارداری هورمونی را کاهش خواهند داد. در ادامه داروهایی که تداخل دارویی با قرص ضد بارداری دارند را بررسی خواهیم کرد.
تداخل دارویی با قرص ضد بارداری
1. داروهای درمان صرع
داروهای ضد صرع (AED) برای پیشگیری یا توقف تشنج تجویز می‌شوند. تشنج، انفجارهای الکتریکی موقت در مغز است که منجر به علائمی مانند حرکات غیرقابل کنترل ماهیچه‌ها و احساسات غیرطبیعی می‌شود. برخی از داروهایی که برای بیماری صرع تجویز می‌شوند، با داروهای ضد بارداری تداخل دارند. در ادامه لیستی از این داروها را مشاهده خواهید کرد:
- کاربامازپین: این دارو علاوه بر صرع برای درمان اسکیزوفرنی، سندرم پای بی‌قرار، اختلال دوقطبی و درد عصبی مرتبط با فیبرومیالژیا نیز استفاده می‌شود.
- فنیتوئین: این دارو همچنین برای درمان اختلالات رفتاری و دردهای عصبی کاربرد دارد.
- توپیرامات: این دارو علاوه بر صرع برای درمان دردهای عصبی، اختلالات خوردن، اختلالات روانپزشکی و سردردهای میگرنی نیز تجویز می‌شود.
نکته‌ی قابل توجه این‌جاست که داروی ضدصرع دیگری نیز وجود دارد که با قرص ضد بارداری تداخل دارد اما مسئله کاملا برعکس است. به این معنا که داروهای ضد بارداری اثر این قرص را کم می‌کنند و در کنترل تشنج به خوبی عمل نخواهد کرد. این دارو با نام لاموتریژین شناخته می‌شود؛ بنابراین حتما این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید. بنابراین تداخل دارویی با قرص ضد بارداری را می‌توان دوطرفه دید. یعنی در بعضی مواقع روی قرص ضد بارداری و در بعضی مواقع هم روی قرص مقابل، اثر می‌گذارد.
2. داروهای ضد ویروس HIV
یکی دیگر از تداخل‌های دارویی با قرص ضد بارداری، برخی از داروهای ضد ویروس HIV است. این داروها با نام ضد ویروس ضد ریترو ویروس نیز شناخته می‌شوند. این دو دارو تاثیر مکمل دارند؛ به این معنا که هر دو اثر یکدیگر را خنثی می‌کنند.
در پی تحقیقات انجام شده تداخل دارویی این دو دسته نگران‌کننده است اما تنها تداخل آن با داروی افاویرنز (efavirenz) اثبات شده است. برای جلوگیری از خنثی شدن اثر داروها و بارداری ناخواسته و یا اختلال در فرآیند درمان حتما این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید تا مطمئن شوید که سوءاثری در پیش نخواهد بود.
داروهای ضد ویروس HIV
3. داروهای آنتی بیوتیک
اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها با قرص‌های ضد بارداری یا سایر روش‌های پیشگیری از بارداری ترکیبی هورمونی تداخل ندارند. اما در بین تمامی این دسته از داروها، یک آنتی‌بیوتیک خاص وجود دارد که برای افرادی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند، نگرانی ایجاد می‌کند.
ریفامپین، آنتی‌بیوتیکی است که به ندرت تجویز می‌شود و برای درمان سل استفاده می‌شود، می‌تواند اثربخشی روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی را کاهش دهد. دوره معمول درمان سل، شش تا نه ماه است. در صورت مصرف ریفامپین، از یک روش جایگزین برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
4. داروهای گیاهی و تداخل دارویی با قرص ضد بارداری
داروهای گیاهی خواص بسیار زیادی دارند و برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما نکته‌ی مهم در استفاده از داروهای گیاهی این است که سازمان غذا و داروی آمریکا نظارت چندانی بر روی آن‌ها ندارد. در نتیجه تحقیقات گسترده‌ای بر روی آن‌ها انجام نمی‌شود و نمی‌توان تداخل دارویی با قرص ضد بارداری را به صورت کامل و باجزئیات بررسی کرد.
در این میان تنها تحقیقی که انجام شده، بر روی گیاهی به نام علف چای است که با نام گل راعی نیز شناخته می‌شود. این گیاه درمانی برای درمان افسردگی و کاهش علائم یائسگی و اختلال بیش‌فعالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گل راعی ارتباط مستقیمی با لکه‌بینی و متابولیسم سریع‌تر هورمون‌های موجود در قرص‌های ضد بارداری دارد؛ به همین دلیل می‌توان آن را به عنوان تداخل دارویی با قرص ضد بارداری شناخت. البته این نکته را در نظر داشته باشید که سایر داروهایی ضدافسردگی و ضد اضطراب تداخل دارویی ندارند و در صورت نیاز می‌توانید بدون نگرانی از آن‌ها استفاده کنید.
داروهای گیاهی و تداخل دارویی با قرص ضد بارداری
نکات کلیدی برای جلوگیری از تداخل دارویی با قرص ضد بارداری
در صورتی که بابت تداخل دارویی با قرص ضد بارداری نگران هستید، پیش از هر چیزی حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید. در ادامه نکات مهمی را بیان خواهیم کرد که اگر این روش جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنید، دغدغه‌ای نداشته باشید.
- لیست داروهای مصرفی خود را به روز نگه دارید: به اطلاع پزشک خود برسانید که چه داروهایی را (چه با نسخه و چه بدون نسخه) مصرف می‌کنید و هر زمان که دارویی را شروع یا قطع می‌کنید، پزشک خود را مطلع سازید. این کار به پیشگیری و شناسایی تداخلات دارویی احتمالی کمک می‌کند.
- بروشور داروهای تجویزی را مطالعه کنید: اطلاعات درج شده روی بروشور داروهای تجویزی را با دقت بخوانید؛ زیرا اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار خواهد داد. اگر هر گونه نگرانی در مورد تداخل دارویی دارید، قبل از مصرف دارو با پزشک خود صحبت کنید.
- در صورتی که شک دارید، روش دیگری را برای جلوگیری از بارداری انتخاب کنید: در صورتی که مجبور به استفاده از داروهای معرفی شده هستید، از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده نمایید.
جمع‌بندی از تداخل دارویی با قرص ضد بارداری
یکی از رایج‌ترین روش‌های جلوگیری از بارداری، قرص‌های هورمونی هستند که توسط بانوان مصرف می‌شوند. همانند تمامی داروها، تداخل دارویی با قرص ضد بارداری نیز وجود دارد که با اطلاع از آن، می‌توانید بهترین انتخاب را برای خود رقم بزنید. ما در این مطلب به بررسی تداخل‌های دارویی با قرص ضد بارداری پرداختیم. البته در نهایت نیز حتما نظر پزشک خود را اولویت قرار دهید. لطفا در صورت وجود هرگونه سؤال حتما در بخش نظرات همین صفحه با متخصصین داروخانه انصار در میان بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما عزیزان باشند.
تهران، ابتدای اتوبان محلاتی،پلاک ۳۶۸ موسسه خیریه انصارالحسین