فواید ویتامین B1 یا تیامین برای سلامتی

ویتامین B1 که با نام تیامین Thiamine نیز شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها ضروری بدن برای محافظت از قلب، مغز و سیستم عصبی شماست. این ویتامین یکی از 8 ویتامین و در واقع اولین ویتامین گروه ب B است. که یعنی محققان اولین ویتامینی که از گروه B کشف کردند، همین ویتامین B1 یا تیامین بوده. اما ما در این مقاله از داروخانه انصار (دکتر مریم امجدی) به بررسی کامل فواید ویتامین B1 یا همان تیامین پرداخته‌ایم. همچنین بهترین مکمل‌های ویتامین B1 را در ادامه برای شما آورده‌ایم. با ما در ادامه همراه باشید.

ویتامین B1 چیست؟

شما ممکن است با یکی دیگر از ویتامین‌های B، فولات (ویتامین B9) که به جلوگیری از نقص‌های مادرزادی کمک می‌کند، بیشتر آشنا باشید. اما تیامین یا همان ویتامین B1 به همان اندازه برای سلامت بدن، مغز و قلب شما مهم است. در بخش فواید ویتامین B1 به این نتیجه خواهید رسید.

ویتامین B1 یا تیامین به تجزیه کربوهیدرات‌ها برای انرژی کمک می‌کند. کبد شما مقدار کمی تیامین را ذخیره می‌کند. اما از آنجایی که بدن شما به طور طبیعی آن را نمی‌سازد، باید هر روز برای بهره بردن از فواید ویتامین B1، تیامین را از غذاها یا در برخی موارد از مکمل‌ها دریافت کنید.

فواید ویتامین B1 یا تیامین چیست؟

بدن شما برای ساخت آدنوزین تری فسفات (ATP) به ویتامین B1 یا همان تیامین نیاز دارد. آدنوزین تری فسفات یک منبع انرژی به حساب می‌آید که برای حفظ و تداوم حیات ضروری است. تمام سلول‌های بدن شما ATP را برای دریافت انرژی، استفاده و ذخیره می‌کنند. این به خودی خود، به اندازه کافی مهم است.

اما تحقیقات در مورد فواید ویتامین B1 (تیامین) نشان می‌دهد که ویتامین B1 همچنین این شش فایده سلامتی را برای شما به همراه دارد:

۱- درمان برخی علل نارسایی قلبی

یکی از مهم‌ترین فواید ویتامین B1 یا تیامین خودش را در سلامت قلب نشان می‌دهد. قلب شما به یک منبع دائمی انرژی نیاز دارد تا بتواند پمپاژ کند. دریافت نکردن ویتامین B1 (تیامین) کافی می‌تواند بر عملکرد قلب شما تأثیر بگذارد. از هر 3 نفر مبتلا به نارسایی احتقانی قلب، یک نفر دچار کمبود ویتامین B1 است. عدم دریافت کافی ویتامین B1 در رژیم غذایی می‌تواند منجر به نوعی نارسایی قلبی به نام بری بری قلبی شود.

بربری اصطلاح پزشکی برای بیماری‌های ناشی از کمبود ویتامین B1 است. بسته به سیستم بدن آسیب دیده، بیماری‌های بری بری متفاوت است. در تحقیقات صورت گرفته، نتایج نشان می‌دهند که بری بری قلبی در نهایت می‌تواند منجر به مرگ شود. و خب چه چیزی بدتر از مرگ؟! بنابراین اهمیت ویتامین B1 در اینجا چند برابر می‌شود.

بری بری قلبی باعث نارسایی احتقانی قلب، تورم در پاها (ادم)، مشکل در تنفس و رگ‌های گردن می‌شود. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های ویتامین B1 یا تیامین هر روز می‌تواند این علائم را بهبود بخشد. در نتیجه می‌توان یکی از فواید ویتامین B1 را جلوگیری از بری بری قلبی دانست.

۲- جلوگیری از بیماری‌های مغزی

در دومین بخش از فواید ویتامین B1 به یکی دیگر از فواید مهم این ویتامین گروه B برای مغز می‌رسیم. علاوه بر قلب، مغز شما نیز به انرژی تولید شده توسط تیامین نیاز دارد تا به شما کمک کند فکر کنید و به خاطر بسپارید. کمبود شدید ویتامین B1 (تیامین) می‌تواند منجر به سندرم Wernicke-Korsakoff شود. این اختلال بر سلامت مغز تأثیر می‌گذارد و علائمی مشابه بیماری آلزایمر ایجاد می‌کند.

افراد مبتلا به اختلال مصرف الکل، بیشتر در معرض خطر هستند زیرا مصرف طولانی مدت الکل در توانایی بدن شما برای جذب ویتامین‌ها اختلال ایجاد می‌کند. آن‌ها همچنین بیشتر در معرض خطر هستند زیرا کالری مصرفی روزانه آن‌ها، بیشتر از طریق الکل است. الکلی که حاوی ویتامین B1 نیست؛ بر خلاف سایر غذاهای مفید که در طول روز می‌توان مصرف کرد.

❗️نکته: افرادی که جراحی بای‌پس معده انجام داده‌اند نیز در معرض خطر سندرم Wernicke-Korsakoff هستند.

مطالعات غیر انسانی نشان می‌دهد که سطوح پایین مزمن ویتامین B1 (تیامین) می‌تواند منجر به تجمع پروتئین در مغز شود. این پروتئین‌ها پلاک‌ها و گره‌هایی را تشکیل می‌دهند که باعث مرگ سلول‌های مغز می‌شود. همین اتفاقات همزمان با پیشرفت بیماری آلزایمر رخ می‌دهد. بنابراین در نتیجه ای فواید ویتامین B1 برای سلامتی، می‌توان گفت که دریافت ویتامین B1 به اندازه کافی از طریق رژیم غذایی استاندارد روزانه می‌تواند تا حد زیادی از بیماری‌های مغزی و آلزایمر جلوگیری کند.

۳- حفظ سلامت سیستم عصبی

یکی دیگر از انواه بری بری، با نام dry beriberi بر سیستم عصبی شما تأثیر می‌گذارد. سیستم عصبی شما سیگنال‌هایی را از مغز به بدن شما می‌فرستد و به آن می‌گوید که چه کاری انجام دهد. همچنین حرکات، افکار و پاسخ‌های خودکار شما مانند تنفس و هضم را کنترل می‌کند.

dry beriberi بیشترین تأثیر را بر روی اعصاب محیطی شما دارد، که سیگنال‌هایی را به مغز شما ارسال می‌کند تا به شما در احساس گرما و سرما کمک کند. اعصاب محیطی نیز به تعادل و هماهنگی کمک می‌کنند. پزشک متخصص تغذیه در ایالات متحده آمریکا می‌گوید:«عدم دریافت ویتامین B1 یا تیامین کافی می‌تواند با این سیگنال‌ها تداخل ایجاد کند.» در نتیجه یکی از فواید ویتامین B1 را می‌توان جلوگیری از این نوع بری بری دانست.

dry beriberi می‌تواند باعث نوروپاتی محیطی و علائم زیر شود:

• فلج ساق پا
• ضعف عضلانی
• درد عصبی یا احساس سوزن سوزن شدن
• دست و پا چلفتی شدن (به اصطلاح خودمونی) یا از دست دادن تعادل
• از دست دادن حس در پاها (که راه رفتن را مشکل می‌کند) و دست‌ها (بنابراین نمی‌توانید دما یا بافت را احساس کنید).

هنگامی که dry beriberi زود تشخیص داده می‌شود، ممکن است بتوانید با دریافت ویتامین B1 بیشتر، آسیب سیستم عصبی را متوقف کرده و معکوس کنید. بسته به شدت کمبود ویتامین B1 (تیامین) شما، پزشک ممکن است مکمل ویتامین B1 روزانه یا حتی تزریق داخل وریدی ویتامین B1 را تجویز کند.

۴- تقویت سیستم ایمنی بدن

شاید اگر چند سال پیش به کسی می‌گفتیم سیستم ایمنی بدنت را باید تقویت کنی، به ما می‌خندید! اما با تجربه‌ای که در سال ۲۰۲۰ همه دنیا از ویروس کرونا (کووید ۱۹) داشتیم دیگر این امر اصلا شوخی‌بردار نیست و همه باید تقویت سیستم ایمنی بدنشان را جدی بگیرند. خوشبختانه یکی دیگر از فواید ویتامین B1 تقویت سیستم ایمنی بدن شما و مقاوم‌سازی بدن در برابر بیماری‌هاست.

ویتامین‌های ب کمپلکس، از جمله ویتامین B1، سیستم ایمنی شما را سالم نگه می‌دارد و التهاب ناشی از استرس را به حداقل می‌رساند. یک سیستم ایمنی سالم می‌تواند بهتر از بدن شما در برابر میکروب‌ها، عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت کند. برخی از کارشناسان، ویتامین B1 را “ویتامین ضد استرس” می‌نامند زیرا به بدن شما کمک می‌کند در موقعیت‌های استرس‌زا مقابله کند.

بنابراین با مصرف مقدار کافی توصیه شده ویتامین B1 (تیامین)، بدن خود را در مقابل بیماری‌های مختلف ایمن کنید.

۵- سلامت چشمان و بینایی

رژیم‌های غذایی حاوی ویتامین‌های گروه B، از جمله ویتامین B1، با کاهش خطر ابتلا به آب مروارید مرتبط هستند. در آب مروارید، نواحی کدر، روی لنزهای چشم شما ایجاد و باعث مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دوبینی می‌شود. خوشبختانه یکی از فواید ویتامین B1 و به طور کلی ویتامین‌های گروه B، حفظ سلامت چشمان و کاهش خطر ابتلا به آب مروارید است.

۶- بهبود مدیریت قند خون

به دلایلی که مشخص نیست، افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 دارای سطوح پایین ویتامین B1 هستند. محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا افزایش سطح ویتامین B1 از طریق مکمل‌ها می‌تواند سطح قند خون و تحمل گلوکز را بهبود بخشد یا خیر.

کارشناسان همچنین علاقه‌مند هستند که آیا مکمل‌های ویتامین B1 می‌توانند نوروپاتی مرتبط با دیابت را کاهش دهند یا خیر. این وضعیت علائمی مشابه نوروپاتی محیطی از جمله درد، سوزن سوزن شدن و احساس سوزش ایجاد می‌کند. همچنین ممکن است حس پاهای خود را از دست بدهید و به زخم‌های پای مرتبط با دیابت مبتلا شوید.

اینکه بهبود دیابت و بیماری قند خون جزو فواید ویتامین B1 باشند، هنوز به طور کامل ثابت نشده است. اما همانطور که در بالا گفتیم، در بیماران مبتلا به قند خون، اکثرا سطح پایین تیامین یا همان ویتامین B1 گزارش شده است. بنابراین محققان در حال انجام بررسی‌های لازم هستند تا این فرضیه را اثبات یا رد کنند.

غذاهای حاوی ویتامین B1 تیامین

خوشبختانه در غذاهایی که روزانه می‌خوریم، مقدار کافی ویتامین B1 وجود دارد و دریافت فواید ویتامین B1 دردسرساز نیست. یعنی برای دریافت مقدار لازم ویتامین B1 یا تیامین نیازی به گشتن دنبال مواد غذایی خاصی در بازار نیست. ویتامین B1 یک ریز مغذی است، به این معنی که مقادیر کمی از ویتامین در غذاهایی که احتمالا هر روز می‌خورید یافت می‌شود. این شامل:

• ماست
• تخم مرغ
• لوبیا و عدس
• دانه های آفتابگردان
• گوشت گاو، مرغ و گوسفند
• غلات صبحانه و نان غنی شده
• ماهی‌هایی مانند سالمون، قزل آلا و تن آبی
• غذاهای سبوس دار مانند برنج قهوه‌ای، بلغور جو دوسر و کینوا

همانطور که در لیست بالا هم دیدید، تقریبا در نصف مواد غذایی که روزانه مصرف می‌کنیم، ویتامین B1 دیده می‌شود. از این رو در صورت داشتن رژیم غذایی سالم و عدم اعتیاد به الکل، می‌توانید به بهترین شکل از فواید ویتامین B1 تیامین بهره ببرید و از بیماری‌های ناشی از کمبود آن، در امان باشید.

دوز روزانه ویتامین B1

در بالا روش‌های طبیعی دریافت فواید ویتامین B1 را به طور کامل آوردیم. لیست غذایی کاملی از مواد غذایی حاوی مقادیر مناسب و کافی ویتامین B1 یا همان تیامیمن در بالا آمده است. اما همیشه نمی‌توان به طور طبیعی ویتامین B1 را دریافت کرد. این حالت، شامل افرادی است که به مواد غذایی حاوی تیامین حساسیت دارند و یا به هر دلیلی نمی‌توانند این مواد غذایی را مصرف کنند.

در این حالت باید از مکمل‌های ویتامین B1 موجود در داروخانه‌ها استفاده کنید. اما برای مصرف مکمل‌های ویتامین B1 تیامین، باید دوز مناسب توصیه شده روزانه را رعایت کنید تا فواید ویتامین B1 به مضرات تبدیل نشوند. در پایین جدول کاملی از دوزهای روزانه توصیه شده برای مصرف ویتامین B1 در سنین مختلف آمده‌اند.

سعی کنید مقدار توصیه شده رژیم غذایی را در جدول بالا هدف قرار دهید. اما در صورت دریافت بیشتر از این مقدار، هیچ عارضه یا خطری وجود ندارد. ویتامین B1 یا تیامین مانند همه ویتامین‌های B محلول در آب است. وقتی ادرار می کنید بدن شما مقدار اضافی آن را دفع می‌کند. بنابراین نیازی به نگرانی نیست. اما سعی کنید برای بردن بهترین بهره از فواید ویتامین B1 دوزهای توصیه شده را روزانه مصرف کنید.

آیا باید مکمل ویتامین B1 مصرف کنم؟

احتمالا نه. خوردن منظم غذاهای غنی از ویتامین B1 می‌تواند تضمین کند که به اندازه کافی از این نوع ویتامین B دریافت می‌کنید. اگر نگران میزان دریافتی ویتامین B1 خود هستید، یک پزشک می‌تواند آزمایش خون را برای بررسی سطح ویتامین B1 یا تیامین شما تجویز کند.

اگر سطح B1 شما پایین است، ممکن است مولتی ویتامین با ویتامین B1 را توصیه کنند. همچنین می‌توانید قرص تیامین و مکمل‌های ویتامین B کمپلکس را خریداری کنید. اما خب با این‌حال یک رژیم غذایی سالم همیشه بهترین راه برای دریافت ویتامین‌های شما و بهره بردن از فواید ویتامین B1 است.

در آخر

ویتامین B1 یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های گروه B است که نقش مهمی را در بدن ایفا می‌کند. دریافت مقدار لازم روزانه این ویتامین برای جلوگیری از مشکلات قلب و عروق و همچنین مغز و اعصاب ضروری است.

ما در این مقاله از داروخانه انصار نیز به طور کامل به فواید ویتامین B1 یا تیامین پرداختیم و مهم‌ترین فواید و مزیت‌های دریافت مقدار کافی آن را برای شما آوردیم. لطفا در صورت مصرف مکمل‌های ویتامین B1، تجربه‌های خود را از مصرف مکمل در بخش دیدگاه‌ها در پایین بنویسید.