امان از مکمل های گیاهی و مضراتشان! بله درست خواندید! امان از مکمل های گیاهی. تصور اکثر افراد بر این است که مکمل های گیاهی به دلیل طبیعی بودنشان، هیچ خطراتی ندارند و مصرف آنها برای عموم آزاد است. اما این باوری کاملا اشتباه است چرا که مکمل های گیاهی برای همه بی خطر نیستند. به دلیل همین باور اشتباه در مورد مکمل های گیاهی، ما در این مقاله از داروخانه انصار جهت ایجاد آگاهی، انواع مکمل های گیاهی و همچنین فواید و مضرات مکمل های گیاهی را برای شما جمع آوری کردیم و در قالب مقاله ارائه دادهایم.
مکمل های گیاهی چیست؟
مکمل های گیاهی محصولاتی هستند که از گیاهان مشتق میشوند، از جمله روغن، ریشه، برگ، دانه یا گل آنها. بسیاری از آنها برای قرنها مورد استفاده قرار گرفتهاند و ممکن است فواید سلامتی و خواص درمانی خاصی داشته باشند. اما مهم است که بدانیم “طبیعی” همیشه به معنای ایمن یا موثر نیست.
انواع مکمل های گیاهی به اشکال مختلف تولید میشوند. برخی از آنها برای بلعیدن هستند، در حالی که برخی دیگر روی پوست شما استفاده میشوند. آنها شکل زیر را دارند:
- روغنها و پودرهای حمام
- نوشیدنیها (چای)
- قرص و کپسول
- عصارههای مایع
- روغنها
- پمادها
همچنین مهم است بدانید که تولیدکنندگان انواع مکمل های گیاهی نیازی به اثبات بیخطر بودن یا مؤثر بودن محصولاتشان قبل از عرضه به بازار ندارند. به عبارت دیگر، یک مکمل یا گیاه دارویی میتواند به قفسههای فروشگاه برسد و بدون اثبات بیخطر بودن، فروخته شود. در این صورت، فواید و مضرات مکمل های گیاهی را باید با پزشک خود بررسی کنید.
حالا با این شرایط شما بگویید! آیا منطقی است که چشم بسته هر مکمل گیاهی را مصرف کنید؟
مکملهای گیاهی بی خطر هستند؟
قرن هاست که از گیاهان متعددی برای درمان استفاده میشود و انواع مکمل های گیاهی همچنان به طور گسترده در در بین مردم رواج دارند. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، مردم آمریکا، در یک سال حدود 13 میلیارد دلار برای مکملهای گیاهی و طبیعی هزینه میکنند.
گیاهان خاصی برای انواع شرایط سلامتی مختلف تبلیغ شدهاند. از اثرات تسکین دهنده اضطراب و تقویت سیستم ایمنی گرفته تا حفظ سلامت قلب و هزاران کاربرد دیگر. اما خب این به آسانی باز کردن درب یک بطری و حال خوب ظاهری نیست. بسیاری از گیاهان با شواهد علمی قوی که نشان دهد در افراد بیخطر یا مؤثر هستند، تأیید نشدهاند. همچنین برخی از مکمل های گیاهی میتوانند با برخی داروها تداخل بدی داشته باشند یا عواقب ناخواستهای برای افرادی که با شرایط سلامتی خاصی، داشته باشند.
بنابراین قبل از مصرف هر گونه از انواع مکمل های گیاهی با پزشک مشورت خود مشورت کنید. ممکن است یک مکمل از نظر شما کاملا بی خطر بنظر برسد، اما در تشخیص پزشکتان، برای شما خطرناک تشخیص داده شود.
انواع مکمل های گیاهی + فواید و مضرات
هزاران مکمل گیاهی در بازار وجود دارد. موارد زیر برخی از رایجترین انواع مکمل های گیاهی، همراه با ذکر فواید و مضرات مکمل های گیاهی آورده شدهاند.
البته توجه کنید که خطرات و مضرات مکمل های گیاهی که در این بخش آوردیم، برای همه صادق نیست. یعنی این مکمل ها برای برخی افراد با مشکلات سلامتی، نه تنها مضر نیستد، بلکه فواید بسیاری را به همراه دارند.
بنابراین بهترین کار این است که همیشه قبل از استفاده از محصولات گیاهی با یک پزشک مشورت کنید. بسیاری از انواع مکمل های گیاهی میتوانند تداخلات جدی با داروهای قلبی، داروهای فشار خون، رقیق کنندههای خون و سایر داروها داشته باشند. بسیاری از آنها نیز میتوانند برای افرادی که باردار 0یا در دوران شیردهی هستند خطرناک باشند. اما به طور کلی انواع مکمل های گیاهی عبارتند از:
1) مکمل گیاهی آرنیکا (همیشهبهار کوهی)
آرنیکا هومیوپاتی یا همان گل همیشهبهار کوهی یکی از انواع مکمل های گیاهی محبوب در دنیا است. این مکمل گیاهی اغلب به صورت موضعی به عنوان یک ماده ژلمانند برای درمان دردهای عضلانی، رگ به رگ شدن، کشیدگی و کبودی استفاده میشود. برخی از مکمل های گیاهی همچنین ادعا میکنند که در صورت استفاده داخلی، مکملهای آرنیکا میتوانند اثرات مشابهی داشته باشند.
برخی مطالعات نشان میدهند که آرنیکا در مقایسه با ضدالتهابهای استاندارد، دارای فعالیت قابل مقایسه است و ممکن است برای استئوآرتریت و درد عضلانی ناشی از ورزش مؤثر باشد.
مضرات: و اما در مورد مضرات مکمل های گیاهی آرنیکا میتوان گفت که در صورت مصرف داخلی میتوانند به طور بالقوه سمی باشند. برخی از ترکیبات آرنیکا هومیوپاتی رقیق شدهاند و در واقع حاوی مقادیر قابل تشخیصی از مواد گیاهی نیستند.
البته درمانهای موضعی آرنیکا بیخطر هستند و ممکن است استفاده از آنها واقعا مؤثر باشد. استفاده موضعی از آنها را برای کبودی، دردهای عضلانی و کشیدگی در نظر بگیرید. اما توجه کنید که آنها را روی زخمهای باز استفاده نکنید.
توصیه مهم: از مصرف داخلی انواع مکمل های گیاهی آرنیکا خودداری کنید، زیرا میتوانند خطرناک باشند.
2) مکمل گیاهی بتا کاروتن β-Carotene
بتاکاروتن نوعی ماده مغذی به نام کاروتنوئید است. این بدان معناست که این یک رنگدانه طبیعی در میوهها و سبزیجات نارنجی و زرد است. بتا کاروتن در واقع یک آنتی اکسیدان است که مردم گاهی اوقات از آن به عنوان مکمل برای مبارزه با آسیب رادیکالهای آزاد به بدن استفاده میکنند.
شواهد نیز نشان میدهند که انواع مکمل های گیاهی بتاکاروتن دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند. اکثر متخصصان مراقبتهای بهداشتی توصیه میکنند که در صورت امکان، مواد مغذی خود را از غذاها به جای مکملها دریافت کنید. دلیل آن این است که غذاها با مزایای اضافی سایر ویتامینها، مواد معدنی، فیبر و موارد دیگر همراه هستند. غذاهای سرشار از بتاکاروتن عبارتند از: سیب زمینی شیرین، هویج و کدو حلوایی.
مضرات: مطالعات نشان دادهاند که مکملهای بتاکاروتن با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار میکشند یا در معرض آزبست قرار گرفتهاند، مرتبط است.
توصیه مهم: توصیه میشود افرادی که سیگار میکشند از مصرف انواع مکمل های گیاهی بتاکاروتن خودداری کنند.
3) مکمل گیاهی آلوئهورا (صبر)
آلوئهورا گیاهی است که شاید بیشتر برای تسکین درد ناشی از آفتاب سوختگی و سایر سوختگیها شناخته شده است. برخی افراد از آن به صورت موضعی برای پسوریازیس نیز استفاده میکنند. همچنین به صورت قرص و کپسول برای تسکین مشکلات گوارشی مانند یبوست استفاده میشود.
شواهد نیز نشان میدهند که مکمل های آلوئهورا میتوانند اثر ملین داشته باشند که میتواند شدید باشد. همچنین ثابت شده که استفاده موضعی آلوئهورا میتواند آثار سوختگی در اثر آفتاب را نیز کاهش دهد. شواهدی نیز وجود دارد که نشان میدهد استفاده موضعی آلوئهورا ممکن است پسوریازیس و بیماریهای پوستی مشابه را بهبود بخشد. البته مشورت با پزشک را فراموش نکنید. چرا که شواهد کافی برای اثبات مؤثر بودن آلوئه برای پسوریازیس وجود ندارد.
برای استفاده از انواع مکمل های گیاهی آلوئهورا برای سوختگی، پیشنهاد میکنیم از کرمها و پمادهای حاوی آلوئهورا موجود در بازار به صورت موضعی روی محل سوختگی استفاده کنید.
مضرات: انواع مکمل های گیاهی آلوئه ورا که به روش خوراکی مصرف میشوند، میتوانند سطح پتاسیم را در بدن کاهش دهند که این امر میتواند خطرناک باشد.
توصیه مهم: به دلیل خطر عوارض جانبی شدید، استفاده از مکمل های خوراکی آلوئهورا برای یبوست توصیه نمیکنیم. پیشنهاد میکنیم از داروهای مخصوص یبوست البته آن هم زیر نظر پزشک استفاده کنید. همچنین افرادی که دیورتیکها یا داروهای قلبی دیگوکسین مصرف میکنند باید از مکمل های آلوئهورا خودداری کنند.
4) مکمل گیاهی بابونه
در چهارمین نوع از انواع مکمل های گیاهی، به بابونه میرسیم. بابونه اغلب به دلیل اثرات تسکین دهنده اضطراب و برای ترویج خواب آلودگی مورد توجه قرار میگیرد. برخی افراد نیز از آن برای رفع ناراحتی معده استفاده میکنند و به صورت موضعی برای التهاب پوست استفاده میکنند.
برخی از مطالعات نشان میدهد که بابونه ممکن است در کاهش اضطراب نیز موثر باشد. اما اطلاعات ثابت کمی در مورد اثرات بابونه بر مشکلات خواب یا معده وجود دارد. یک مطالعه نشان داد که روغنها و ژلهای موضعی بابونه ممکن است انواع خاصی از درماتیت را بهبود بخشد.
مضرات: در خصوص مضرات مکمل های گیاهی بابونه باید بگوییم از آنجایی که بابونه یکی از اعضای خانواده گلهای مروارید است، میتواند در افرادی که به راگوسیا و گیاهان مشابه حساسیت دارند، واکنشهای آلرژیک ایجاد کند. اما به طور کلی در خصوص فواید و مضرات مکمل های گیاهی بابونه باید ذکر کنیم که فواید آن بیشتر از مضراتش است. همچنین این مضرات فقط در موارد بسیار نادر خودشان را نشان میدهند.
توصیه مهم: چای بابونه برای اکثر افراد بی خطر است و ممکن است برای تسکین استرس و اضطراب خفیف موثر باشد. اما خب در مصرف آن زیاده روی نکنید! علاوه بر این، افرادی که به گلابوسیا و گیاهان مشابه حساسیت دارند، باید از انواع مکمل های گیاهی بابونه اجتناب کنند.
5) مکمل گیاهی اکیناسه (سرخارگل)
اکیناسه، که به آن گل مخروط بنفش نیز میگویند، یک داروی محبوب است که برخی افراد معتقدند میتواند با علائم سرماخوردگی و آنفولانزا مبارزه کند.
برخی از مطالعات و آزمایشها نشان دادهاند که اکیناسه دارای فعالیت ضد ویروسی و ضد میکروبی است. اما تحقیقات در مورد اثرات آن بر سرماخوردگی متفاوت است. گروهی دیگر از مطالعات نیز نشان دادهاند که اکیناسه ممکن است با کاهش جزئی در طول و شدت علائم سرماخوردگی همراه باشد، اما بیشتر تحقیقات به طور کلی این ادعا را که اکیناسه مدت سرماخوردگی را کوتاه میکند، تایید نمیکند.
مضرات: اکیناسه ممکن است با واکنشهای آلرژیک و تحریک سیستم ایمنی همراه باشد.
توصیه مهم: به طور کلی، اکیناسه احتمالا بی خطر است، اما ممکن است برای کاهش علائم سرماخوردگی و آنفولانزا موثر نباشد. افرادی که با بیماری خود ایمنی کلنجار میروند یا از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده میکنند نباید اکیناسه مصرف کنند. همچنین به افراد دارای آلرژی به راگوسیا، بابونه، گل همیشه بهار و گل داوودی، توصیه میشود از مصرف انواع مکمل های گیاهی حاوی اکیناسه اجتناب کنند.
جمع بندی
به طور کلی، برخی از مکمل های گیاهی بی خطر هستند. اما این بدان معنا نیست که آنها لزوماً برای شما ایمن یا مؤثر خواهند بود. برخی از گیاهان بسیار قدرتمند هستند. و اگر دارو مصرف میکنید یا شرایط سلامتی خاصی دارید، بیشتر از اینکه کمک کنند، میتوانند آسیبرسان باشند. پزشکان، به ویژه افرادی که در پزشکی یکپارچه و کاربردی آموزش دیدهاند، به احتمال زیاد میتوانند شما را در بهترین مسیر هدایت کنند. مشورت با پزشک شما را از ریسک و در معرض خطر قرار دادن سلامتیتان، در امان میگذارد.
به عنوان مثال، به افرادی که باردار هستند توصیه میشود از بیشتر مکمل های گیاهی خودداری کنند و بسیاری از داروهای رایج، از جمله آسپرین، قرصهای ضد بارداری، دیگوکسین، دیورتیکها، داروهای کاهنده قند خون، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، داروهای ضد ویروسی، اسپیرونولاکتون یا وارفارین، میتوانند تداخلات بدی با گیاهان و انواع مکمل های گیاهی داشته باشند.
در آخر
خود گیاهان به طور کلی مضرات بسیار کمی دارند و اکثرا هم مربوط به حساسیت و آلرژی هستند. اما خب بحث امروز ما در خصوص مضرات مکمل های گیاهی بود. مکمل گیاهی با ترکیبات مختلف علاوه بر گیاه اصلی تولید میشوند و اینجا دقیقا همان جایی است که خطرات مکملها خودشان را نشان میدهند.
اما خب بهترین و منطقیترین راه حل این است که قبل از اقدام به مصرف هر یک از داروها و مکمل های گیاهی، با پزشک خود مشورت کنید. چرا که پزشک با توجه به آگاهی کافی از شرایط سلامتی شما، بهترین تجویز و توصیه را به شما خواهد داد.
ما در این مقاله از داروخانه انصار (دکتر مریم امجدی) به یکی از مهمترین باورهای اشتباه موجود در بین مردم، در خصوص مکمل های گیاهی پرداختیم. همچنین 5 تا انواع مکمل های گیاهی محبوب در دنیا را به همراه مضرات و توصیههای لازم هر کدام برای شما آوردیم. امیدواریم که خواندن این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.